ノコギリモク Sargassum macrocarpum |
|
作成者:鈴木雅大 作成日:2015年6月24日(2016年12月26日更新) |
|
ノコギリモク(鋸藻屑) |
Sargassum macrocarpum C. Agardh 1820: 36. |
|
黄藻植物(オクロ植物)門(Phylum Ochrophyta),褐藻綱(Class Phaeophyceae),ヒバマタ亜綱(Subclass Fucophycidae),ヒバマタ目(Order Fucales),ホンダワラ科(Family Sargassaceae),ホンダワラ属(Genus Sargassum),バクトロフィクス亜属(Subgenus Bactrophycus),ハロクロア節(Section Halochloa) |
|
*1. 吉田(1998)「新日本海藻誌」における分類体系:褐藻綱(Class Phaeophyceae),ヒバマタ目(Order Fucales),ホンダワラ科(Family Sargassaceae),ホンダワラ属(Genus Sargassum) |
*2. 吉田ら(2015)「日本産海藻目録(2015年改訂版)」における分類体系:褐藻綱(Class Phaeophyceae),ヒバマタ目(Order Fucales),ホンダワラ科(Family Sargassaceae),ホンダワラ属(Genus Sargassum) |
|
掲載情報 |
C. Agardh 1824: 307; J. Agardh 1848: 293; 1889: 60; 1896: 52; De Toni 1895: 24; 岡村 1902: 146; Grunow 1915: 346; Yoshida 1983: 198. Figs 68, 69; 1985: 451. Fig. 3; 1998: 391; 島袋 2018: 268-273. Figs 1-12, 14, 15. |
|
Homotypic synonym |
Halochloa macrocarpa (C. Agardh) Kützing 1849: 634. |
Sargassum tortile f. macrocarpum (C. Agardh) Yendo 1905: 156; 1907: 89. Pl. 12, Fig. 8; 1909: 119. |
Heterotypic synonym |
Fucus longifolius var. angustifolius Turner 1809: 88. Pl. 104, Figs b-d. |
≡ Sargassum longifolius var. angustifolius (Turner) C. Agardh 1820: 16. |
その他の異名 |
Sargassum serratifolium auct. non (C. Agardh) C. Agardh (1820: 16); 岡村 1902: 148; 1916: 199; 1924: 23. Pl. 207; 1936: 329. Fig. 168, no. 4; Yendo 1907: 81. Pl. 11, Figs 3-7; 1909: 116. |
|
Type locality: Japan(長崎周辺と考えられています) |
Lectotype specimen: LD (Lund University, Sweden) |
|
|
|
|
|
|
撮影地:兵庫県 豊岡市 竹野町 大浦湾;撮影日:2016年12月26日;撮影者:鈴木雅大 |
|
|
撮影地:静岡県 下田市 須崎 恵比須島;撮影日:2014年5月14日;撮影者:鈴木雅大 |
|
|
押し葉標本(採集地:新潟県 佐渡郡 相川町 二見(現 佐渡市 二見);採集日:2003年11月7日;採集者:鈴木雅大) |
|
|
体上部の葉と気胞 |
|
|
付着器と歯牙状の突起を持つ主枝 |
|
|
押し葉標本(採集地:千葉県 館山市 沖ノ島;採集日:2006年1月1日;採集者:鈴木雅大) |
|
大型で円錐形の付着器,主枝の両縁に歯牙状の突起を持つこと,葉に重鋸歯を持つことが特徴です。この3点が揃っていれば他種と迷うことは無いのですが,どれか一つが欠けるとヨレモク(Sargassum siliquastrum)との区別に悩むことが良くあります。 |
|
参考文献 |
|
Agardh, C.A. 1820. Species algarum. 168 pp. ex officina Berlingiana, Lundae |
|
Agardh, J.G. 1848. Species genera et ordines algarum. 363 pp. C.W.K. Gleerup, Lundae. |
|
Agardh, J.G. 1889. Species Sargassorum Australiae descriptae et dispositae. Accedunt de singulis partibus Sargassorum, earumque differentiis morphologicis in diversis speciebus observationes nonnullae; nec non dispositionis specierum omnium generis, his differentiis fundatae, periculum. Öfversigt af Konglige Vetenskaps-Adademiens Förhandlingar, Stockholm, series 4 23: 1-133. |
|
Agardh, J.G. 1896. Analecta algologica, Continuatio III. Lunds Universitets Års-Skrift, Andra Afdelningen, Kongl. Fysiografiska Sällskapets i Lund Handlingar 32: 1-140. |
|
De Toni, G.B. 1895. Sylloge algarum omnium hucusque cognitarum. Vol. III. Fucoideae. Vol. 3. 638 pp. Sumptibus auctoris, Patavii. |
|
Grunow, A. 1915. Additamenta ad cognitionem Sargassorum. Verhandlungen der Kaiserlich-Möniglichen Zoologisch-Botanischen Gesellschaft in Wien 65: 329-448. |
|
Guiry, M.D. and Guiry, G.M. 2015. AlgaeBase. World-wide electronic publication, National University of Ireland, Galway. https://www.algaebase.org; searched on 24 June 2015. |
|
Kützing, F.T. 1849. Species algarum. 922 pp. Lipsiae: F.A. Brockhaus. |
|
岡村金太郎 1902. 日本藻類名彙.276 pp. 敬業社,東京. |
|
岡村金太郎 1916. 日本藻類名彙 第2版.362 pp. 成美堂,東京. |
|
岡村金太郎 1924. 日本藻類圖譜 第5巻 第2集.内田老鶴圃,東京. |
|
岡村金太郎 1936. 日本海藻誌.964 pp. 内田老鶴圃,東京. |
|
島袋寛盛 2018. 日本産温帯性ホンダワラ属 8回目:ノコギリモク.海洋と生物 40: 268-273. |
|
遠藤吉三郎 1905. 日本産馬尾藻科目録(豫報).植物学雑誌 19: 149-161. |
|
Yendo, K. 1907. The Fucaceae of Japan. Journal of the College of Science, Tokyo Imperial University 21: 1-174. |
|
遠藤吉三郎 1909. 莫語花.175 pp. 裳華房,東京. |
|
Yoshida, T. 1983. Japanese species of Sargassum subgenus Bactrophycus (Phaeophyta, Fucales). Journal of the Faculty of Science Hokkaido University Series V (Botany) 13: 99-246. |
|
吉田忠生 1985. ホンダワラ類の分類と分布(8).Halochloa節 (3).海洋と生物 7: 450-453. |
|
吉田忠生 1998. 新日本海藻誌.1222 pp. 内田老鶴圃,東京. |
|
吉田忠生・鈴木雅大・吉永一男 2015. 日本産海藻目録(2015年改訂版).藻類 63: 129-189. |
|
|
>写真で見る生物の系統と分類 >真核生物ドメイン >S A R >ストラメノパイル >黄藻植物(オクロ植物)門 >褐藻綱 >ヒバマタ目 >ホンダワラ科 >ホンダワラ属 >ハロクロア節 |
|
>日本産海藻リスト >黄藻植物門 >褐藻綱 >ヒバマタ亜綱 >ヒバマタ目 >ホンダワラ科 >ホンダワラ属 >バクトロフィクス亜属 >ハロクロア節 >ノコギリモク |
|
「生きもの好きの語る自然誌」のトップに戻る |
|
© 2015 Masahiro Suzuki |